Unattended Ticaretteki Büyüme, Self-Servis Ödeme Çözümlerine Olan Talebi Artırıyor
Greg Jaglarski, Başkan Yardımcısı, Novelpay
Panos Chalkias, CEO, Transaction Systems
Alan Scully, Genel Müdür, PAX South Africa
John Kolthof, CCO, CCV
Unattended (İnsansız) ticaret pazarı, dünya çapında hızla büyümeye devam ediyor. Dünyanın en büyük self-servis ödeme sistemleri pazarı olan Amerika Birleşik Devletleri'nde sektör 31 milyar USD’nin üzerinde satış gerçekleştiriyor. Global olarak ele aldığımızda ise otomatların (vending machines) tek başına satışları 56 milyar USD gelir yaratıyor. Bu satışların 2030 yılına kadar 129 milyar USD’ye ulaşacağının öngörüldüğü düşünülürse, sektörün büyük bir hızla büyüdüğü rahatlıkla gözlemlenebiliyor.
Self-servis ödemenin doğuşu
COVID-19 salgını, nakit dışı birçok dijital ödeme seçeneğinin benimsenmesini hızlandırdı. Özellikle unattended satış noktalarının enfeksiyonun yayılma olasılığını azalttığı ve alışveriş yapanları yeni ödeme alışkanlıkları geliştirmeye doğru yönelttiği bir gerçek. Bu günlerde ise hem bu alışkanlıklar hem de zorlu ekonomik koşullar, self servis ödeme teknolojisine daha fazla yatırım yapılması için daha fazla katalizör sağlıyor.
Ek olarak, perakende sektörünün bu alana sıcak bakmasının bir diğer sebebi, dünya çapında birçok ülkenin genç nüfusun azalması sorunuyla da ilişkilendiriliyor. Tüm bu katalizörlerle beraber hızlanan unattended ödeme çözümleri, nakitsiz topluma doğru giden yolda daha geniş bir geçişin parçası olarak görev alıyor. Özellikle cihazların hem in-door hem de out-door kullanıma uygun olması ve hava şartlarından minimum düzeyde etkilenmesi, yarı insan gözetiminde veya tamamen insansız olarak tasarlanan ortamlarda kurulabilmesine olanak veriyor. Günümüzde Amazon gibi büyük markaların önderliğinde birçok büyük perakendeci, tamamen insansız olarak geliştirilmiş mağaza-market formatlarını deniyor.
Tüketiciler açısından baktığımızda ise bir çoğu, kendi kendisine bu yönde hizmet vermeye alışmakta olup bu tarz makinelere her geçen gün daha fazla adapte oluyor.
Elbette tüm bu bahsettiğimiz unattended satış süreçleri bugün başlamış değil. Satış otomatlarının (Vending Machines) kökenleri, New York’un metro istasyonlarında sakız satışının başlatıldığı 1888 yılına kadar uzanıyor!
Self-servis ödemelerin yarattığı faydalar
Self-servis, çalışan ücretlerinin arttığı ve personeli işe alma ve elde tutmada yaşanan zorluklarla çok ilgili olan işgücü maliyetlerinde tasarruf sağlamakta. Diğer yandan yüksek perakende kiraları ise, mağaza alanının maksimum düzeyde kullanılması ihtiyacı doğurmakta. En yeni self servis satış otomatları (Vending machines) minimum yer kaplayarak, daha fazla alanın ürün satışlarına tahsis edilmesini mümkün kılmaktadır. En önemli faydalardan biri, Self-servis satış otomatları, personelin mola vermesi veya dönülecek evlerin olması gerekmemesi sayesinde, 7/24 çalışma imkanı sağlayabilir! Böylece maksimum alan ve mesai verimliliği sağlanır ve tüm bunlar kar maksimizasyonunda önemli bir görev alır!
Unattended terminaller, uzun yıllardır piyasada ancak şimdiye kadar bunlar nakit-banknot kabulü ve müşteriler için kağıt makbuzların yazdırılması dahil olmak üzere bir dizi eski ödeme uygulamasını desteklemek zorundaydı. Bu gereksinimler, hem yüksek operasyonel maliyetler yarattı hem de vandalizme fırsat sunması sebebiyle Unattended (İnsansız) ödeme noktalarında çok sık olarak “hizmet dışı” işareti belirdi…
Daha hızlı ödeme alma, daha kısa kuyruklar
Anketler, müşterilerin self servis otomatları kullanmayı seçmesinin ana sebebinin daha hızlı işlem süreleri sunabilmeleri olduğunu, ikinci en yüksek faktörün ise kuyrukta harcanan sürenin azalması olduğunu göstermiştir. Hayatlarında düzene büyük önem veren İngilizler, Japonlar ve İskandinavlar için bile sıraya girmek, büyük bir hayal kırıklığı kaynağıdır ve genellikle bir satıştan vazgeçilmesine veya gelecekte o mağazaya geri dönme konusunda isteksizliğe yol açar. Üçüncü en yaygın neden, çalışanlarla sohbet etme konusundaki isteksizliktir ve bu, özellikle sözlü iletişim yerine dijital olarak etkileşim kurmayı tercih eden Z ve Y Kuşağı ile doğrudan ilgilidir. En yeni nesil self servis otomatlar, daha büyük ekranlar, daha hızlı işlemciler, temassız kart ve dijital cüzdan kabulü gibi çözümleri ile daha hızlı ağ iletişimleri sayesinde müşterilere çok daha hızlı hizmet vermektedir.
Unattended ödeme çözümlerinin kullanıldığı alanlar
Günümüzde otomat satışlarına yiyecek ve içecek ürünleri hakim olmaya devam ediyor ve bazı analizler bunların tüm satışların yarısını oluşturduğunu gösteriyor. Soğutma teknolojisindeki ilerleme, kendi kendine dağıtılabilen gıda ürünleri yelpazesinin genişletilmesine yardımcı oluyor. Bir diğer örnek Çamaşırhane hizmetleri, unattended pazar için önemli bir segment olmaya devam ediyor. Kullanım artık araç hizmetleri, giyim, sağlık ve güzellik ve elektronik ürünler dahil olmak üzere diğer ürün kategorilerini de kapsayacak şekilde genişletiliyor.
Toplu Ulaşım sektörü, çok yüksek sayıda günlük unattended ödemenin kullanıldığı bir alandır. Bu segmentte biletler, geleneksel unattended bilet otomatlarından ve aynı zamanda otobüslerde, tramvaylarda, metrolarda ve trenlerde biletleri doğrulamak veya satın almak ve gerçek yolculuğa dayalı yeni ücret türlerini desteklemek için gerekli olan yeni tür cihazlar aracılığıyla satılmaktadır.Pahalı yeni yol ve köprü altyapılarına yapılan yatırımı finanse etmeye yardımcı olmak için otoyol ücretlendirme amaçlı gişe noktaları da küresel olarak büyüyor. Bu gişeler, kuyruk oluşumunu önlemek için hızlı dijital ödeme kabulü gerektiren önemli alanlardan biri olarak görev alıyor.
Temassız kart ve dijital cüzdan ödeme seçenekleri artık tüketicinin sık tercih ettiği yöntemler arasında. Örneğin otoparklar; hem garaj otoparklarında hem de cadde üzerindeki açık otopark ödemelerinde unattended ödemeler için kritik bir sektör olmaya devam ediyor. Bir araca yakıt alırken Araçta Öde (Veya Pompada Öde) seçeneği, bu alanlarla birlikte yine yüksek büyüme potansiyeline sahip bir alan.
Kamu sektörü, bütçelerinin inceleme altında olmasıyla birlikte, bireylerin kamu hizmetlerinin kullanımına yönelik finansal olarak katkıda bulunmaları giderek daha fazla talep edilmektedir. Bu durum, maliyetin çok az olduğu umumi tuvaletler için bile geçerlidir.
Perakende, konaklama ve eğlence sektörlerinde büyüme
Fast Food Restoran (QSR) zincirleri, operasyonel verimlilik iyileştirmeleri ve maliyet tasarrufu sağlamak için “arabaya servis” ve restoranların içinde self-servis sipariş noktaları kurmakla meşgul. Bu çalışmalar, çalışanların yiyecek hazırlama ve servis etmeye odaklanmasını sağlayıp operasyonel verimlilik ve hız artışı yönünden önemli faydalar sağlamakta.
Başka bir sektörden örnek; Self-servis kioskları, geniş check-in saat aralıkları sunmak ve yoğun check-out saatlerinde kuyrukları azaltmak için birçok otel tarafından lobilerinde başarılı bir şekilde kullanılmaya başlandı. Bu cihazlar aynı zamanda spor salonu, havuz, toplantı odası ve Wi-Fi erişimi, sauna ve güzellik bakımları ile otopark gibi gelir getirici hizmetleri de desteklemekte olup tüm bu hizmetler, otel personelinin desteğini gerektirmeden ödenip kullanılabilmekte.
Perakende mağazalarda son zamanlarda yoğunlukla kullanılan ve self-servis satış noktalarına getirilen "Click & Collect" seçeneği, satış hacimlerindeki büyümeyi desteklemek ve uygun ürün gruplarının hızlı satın alınması için sıra dışı bir seçenek olarak sunulmaya başlandı.
Eğlence sektörü, self servis kioskların müşterilerin kimliğini güvenli bir şekilde doğrulama, önceden satın alınan biletleri hızlı bir şekilde dağıtabilme ve koltuk seçiminin kendi kendine yönetilmesine izin verme ve aynı zamanda çeşitli ek satış fırsatları sağlama potansiyelini de fark etti.
Elektrikli otomobillerin (EV) şarj edilmesi
Fosil yakıtla çalışan arabalardan Elektrikli Araçlara (EV) geçiş, unattended ödeme sistemleri için büyük bir büyüme fırsatı yaratıyor. Avrupa Birliği Yeşil Fonu (UNFCCC), EV'lerin benimsenmesini teşvik etmek için yatırım sağlıyor ve AB Alternatif Yakıtlar Altyapı Yönetmeliği (AFIR), tüm yeni EV şarj yerlerinin temassız ödemeleri kabul etmesi gerektiğine dair düzenleyici rehberlik sağlıyor. Avrupa tahminleri, 2030 yılına kadar 2,9 milyon EV şarj noktasına ihtiyaç olduğunu gösteriyor. Bu hedef gösteriyor ki talebi karşılamak için mevcut kurulum bazında 27 kata kadar büyük bir artış sağlanması gerekiyor. Elektrikli araçların şarj edilmesi alanındaki unattended ürünlere özel pazar fırsatı, sadece Avrupa ile sınırlı kalmayacak olup birçok market için potansiyel değer üretiyor.
Akıllı şehirler
"Akıllı" şehirlerin ve bölgelerin sayısı sürekli artıyor. Neredeyse tüm kullanım senaryolarında güvenli bir ödeme altyapısı ve unattended-self servis ödeme çözümlerinin sunulmasını gerektirdiği, yerel yönetimler tarafından uygulamaya konulan çok çeşitli akıllı projelerle ortaya koyulup global olarak büyümeye devam ediyor.
Satış Otomatları Haberleşme Protokolleri (MDB/ICP)
Çoğu satış otomatları (Vending Machine), MDB Haberleşme Protokolünü kullanacak şekilde tasarlanmıştır. Bu standart ilk olarak 1990'ların başında Amerikan Ulusal Automatic Merchandising Birliği (American National Automatic Merchandising Association) tarafından oluşturuldu ve günümüzde de Avrupa Otomat Birliği ve dünyadaki diğer bölgesel kuruluşlar tarafından destekleniyor. Bu standartların amacı, Çip, PIN, temassız, manyetik kart okuyucular gibi bu otomatlar üzerinde bulunan çeşitli çevre birimlerinin CPU modülüyle nasıl etkileşime girmesi gerektiğini tanımlıyor. PAX Teknoloji tarafından sağlanan unattended & self servis ödeme çözümleri, bu protokolü destekliyor ve hem kullanıcılara hem de işletmecilere uçtan uca bir çözüm sunuyor.
PAX’ın Unattended Terminallere bakış açısı
Android unattended POS Terminali modeli IM30, dünyada pazar lideri olarak kabul edilmektedir. Bu "All-in-one" terminal, temaslı, temassız, çipli, QR ve manyetik kartla ödeme almayı mümkün kılmakla birlikte büyük bir dokunmatik ekranı ve kamerası ile tüm bu süreçleri daha kolay hale getirmektedir. Rakiplerine göre daha kompakt bir çözüm sunan IM30 sayesinde, bir self-servis çözümü sağlamanız için ödeme adımları yönünden gerekli olan tüm ihtiyaçlara cevap verebilecek nitelikte geliştirilmiştir.
PAX Technology'nin yüksek güvenlikli tasarımı ve PCI sertifikası sayesinde PIN girişi doğrudan ekrana yapılabilmektedir. Bu sayede maliyetli ayrı bir PINpad'in satın alınması ve unattended çözüme entegre edilmesi gibi ihtiyaçları ortadan kaldırmaktadır. Vandalizme dayanıklı 5 inçlik ekranı ve çoklu dil desteği, işletmelerin müşterilerine yüksek kalitede kullanıcı deneyimi (UX) sunmalarını sağlamaktadır. Sesli uyarılar, gerektiğinde kullanıcıya rehberlik etmeye de yardımcı olup özel gereksinimlere sahip insanlar için yardım gerektirmeden alışveriş yapabilmelerine yardımcı olmaktadır.
Diğer bir popüler unattended POS Terminali olan IM20 Unattended POS Terminali, tüm ödeme alma süreçlerindeki ihtiyaçların tek bir yerde ele alınabileceği eksiksiz POS Terminali olmak için tasarlanmış IM30’a benzer bir model olup, Linux tabanlı olarak geliştirilmiştir. Ulaşım, bilet satış gibi çeşitli sektörlerde işletmekler, müşterilerine hizmet vermek için IM20'yi kullanmaktadır.
Android IM30 Unattended POS Terminali’nden biraz daha bahsedecek olursak; Android dünyasının avantajları sayesinde IM30, ödeme çözümüne ek olarak bir satış uygulaması da çalıştırabilmekte ve böylece işletmeler için donanım yönünden ekstra maliyetleri engelleyip uzaktan cihaz yönetimi ve takibini de daha kolay ve mümkün kılmaktadır.
Self Servis Kiosk Çözümlerimizden olan SK800 ise; 23.8 inçlik Anti-Vandalizm ekranı ile kullanıcılara bilet satış, müze, konser, ulaşım gibi birçok çeşitli sektörde bir arada hizmet sunmanıza olanak sağlayıp personel maliyeti ve 7/24 çalışma gibi imkanlar ile önemli derecede tasarruf etmenizi sağlayabilmektedir.
PAX tarafından yakında piyasaya sürülecek olan yeni ürünler, unattended ürün yelpazesine eklenecek ve bu özel ihtiyaçları bulunan ürün segmentine olan bağlılığımızın devam ettiğini gösterecektir. Yeni çıkarmayı planladığımız diğer terminallerin de sertifikalandırma süreçleri şu anda devam ediyor ve bu modelleri yakında sizlere sunmak için sabırsızlanıyoruz.
PAX’ın unattended POS Terminallerinin, toza, kire, suya, neme ve tahrip edilmeye (Anti-Vandalizm) karşı özel korumalı olarak zorlu ortamlarda çalışacak şekilde tasarlanmış olduğunu ve bu alanda IP ve IK sertifakalarının bulunduğunu da vurgulamak isteriz.
IM30'la ilgili bir diğer özellik olan ve kullanım kolaylığı sağlayan bir yakınlık sensörü bulunmakta ve cihazı otomatik uyandırma ve uyku moduna geçme süreçlerinin desteklenmesini sağlamaktadır. Böylelikle enerji tasarrufu sağlanmış olup ürünün kullanım ömrünün uzamasına yardımcı olur.
Ürünlerimiz, out-door kullanımlar için 4G, mağaza içi kullanımlar için Ethernet (LAN), WiFi, Bluetooth ve geleneksel cihazlara uyumluluk için port bağlantı noktaları dahil olmak üzere çok çeşitli iletişim seçeneklerini desteklemektedir. Ayrıca HDMI girişi sayesinde multimedya ve video içeriklerinin görüntülenmesini olanak verir ve çeşitli reklamlar veya jingle gösterimlerini mümkün kılar.
Terminallerimizde bulunan kameralar sayesinde, kupon kullanımından bilet okutmaya, ürün etiket taramalarından QR’la ödemeye ve hatta yüz tanıma gibi özelliklere kadar çeşitli yenilikçi çözümler sunulmaktadır.
ATEX sertifikası, unattended PAX terminallerine verilmiş olup, bu modellerin akaryakıt istasyonları gibi tehlikeli ortamlardaki operasyonlar için kullanımını mükün kılmakta ve ayrıca ürünlerin EV endüstri standartlarına uygun olduğunu garanti etmektedir.
IM30, diğer Android modellerimizde olduğu gibi terminal yönetim platformu ve Pazar yeri olan MAXSTORE aracılığıyla uzaktan yönetilir. Bu, yüksek operasyonel kullanılabilirlik, gerçek zamanlı veri akışının sağlanması, uzaktan anahtar yükleme (RKI) ve saha ziyaretlerine olan ihtiyacı ortadan kaldıran bir terminal yönetim sistemi sağlar.
Dünyanın en büyük ödeme sistemleri sağlayıcılarından biri olarak PAX Teknoloji, otomat kullanan markaların ve çok uluslu perakendecilerin ihtiyaçlarını karşılamak için her geçen gün yeni çözümler ve ürünler geliştiriyor. Örnek verecek olursak; İsviçre merkezli çok uluslu Selecta markası gibi otomat sektörü liderleriyle stratejik ortaklıklar kurduk ve Avrupa’a bu alanda kurulmuş olan European Vending Association üyesi olarak unattended ürünlerin çalışmalarına başkanlık eden bir üyemiz mevcut.
PAX Türkiye, unattended ödeme ihtiyaçlarınızı görüşmeyi ve yenilikçi ürün hattımızı göstererek sizler çözüm sunabilmeyi sabırsızlıkla bekliyor. Detaylar için lütfen iletişime geçin.